Probleem paarden - Freestyle Academy

Probleem paarden

Iedereen die iets met paarden doet loopt vroeg of laat tegen problemen op. Dat wil nog niet zeggen dat we dan ook met een ‘probleempaard’ te maken hebben. In dit artikel proberen we een aantal zaken van elkaar te scheiden en algemeenheden in te delen in verschillende categorieën. Daarmee kunnen wij natuurlijk slechts onze visie op probleembehandeling, en de oplossingen daarvoor weergeven.

Probleempaarden

Wij behandelen en trainen al jaren veel paarden met een grote verscheidenheid aan problemen, daaruit is een enorme schat aan ervaring gegroeid en werken we nog steeds dagelijks aan verschillende oplossingen. Wij hebben geleerd dat je nooit een probleem op kunt lossen door middel van een standaard oplossing, het verschil van geval tot geval is gewoon te groot. Wij weten uit ervaring dat twee paarden met exact hetzelfde ‘probleem’ vaak op zeer verschillende manieren behandeld/getraind moeten worden. Zolang je uitgaat van het paard als individu is de speurtocht naar het ontstaan van het probleem misschien wel net zo belangrijk als het zoeken naar een oplossing.
We verdelen problemen in de volgende twee hoofdgroepen:

  1. GEDRAG
  2. TECHNIEK

Ad.1) Gedrag

Deze gedragsproblemen zijn zelden een probleem voor het paard maar bijna altijd voor de mens. Ook in deze categorie maken we weer een onderverdeling tussen verschillende gedragsproblemen:

Gedrag

  1. Zonder interactie met de mens
  2. Met interactie met de mens

a. Gedrag zonder interactie met mensen
Bokkesprong_losDaar waar sprake is van negatief gedrag zonder directe interactie met de mens hebben we te maken met zelfstandig los gedrag van het paard. Dat kan gedrag zijn omdat het paard van karakter zo is, maar kan ook aangeleerd gedrag zijn. Aangeleerd gedrag als resultaat van training (al dan niet bewust) of als gevolg van omgevingsfactoren.
Voorbeeld hiervan is ongewenste gedrag van paarden op stal zoals bij voorbeeld weven (wat in de volkmond onterecht wordt betitield als ‘stalondeugd’) Er is niets ondeugends aan; het is echter vaak een schreeuw om verandering van levensomstandigheden! De oplossing voor deze problemen zullen dan ook bijna altijd moeten worden gezocht in andere leefomstandigheden. Denk daarbij aan: meer beweging, sociaal contact met andere paarden, vaker naar buiten, andere voeding, andere buurman/vrouw, grotere box, andere bodembedekker, minder onrust op stal, meer afleiding, enz.
Een tweede voorbeeld is: schoppen tegen de staldeur om aandacht. Uiteindelijk levert dit gedrag altijd aandacht op (negatieve aandacht is ook aandacht!) dus krijgt het paard een beloning voor zijn gedrag en zal dat gedrag gaan herhalen.

b. Gedrag veroorzaakt door interactie met mensen
bokken_op_lijn_2Daar waar sprake is van negatief gedrag door interactie met de mens hebben we altijd te maken met een reactie van het paard op het gedrag van de mens. Daarmee hebben we in ieder geval de oorzaak alvast ontdekt! Dus kun je zeggen dat we 50% van het probleem direct kunnen beïnvloeden. Natuurlijk lijkt dat makkelijker dan het in de praktijk is. Het geeft wel aan dat we niet alleen aan het paard moeten werken. Problemen in deze categorie zijn ondermeer: Niet goed aan de hand te leiden, bijten, platdrukken, omverlopen, vast staan, benen geven, trailer problemen, enz, enz.
Ook de oorzaken van deze problemen zullen zorgvuldig moeten worden opgespoord, voordat we tot een goede oplossing kunnen komen. Oplossingen voor deze problemen liggen in de sfeer van training en/of gedragsverandering. Voor alle duidelijkheid: gedragsverandering van zowel de mens als het paard!
Denk hierbij aan: dominantie verhouding, duidelijkheid, consequentie, communicatie, lichaamstaal, enz.

Ad. 2) Techniek

Ook bij de technische problemen maak ik voor het gemak weer een onderverdeling:

Techniek

  1. Rijtechnisch
  2. Lichamelijk/fysiek

Deze beide problemen zijn vaak onlosmakelijk met elkaar verbonden, toch is het goed om het als twee verschillende categorieën te zien. Ongewenst gedrag met een lichamelijke oorzaak (= pijn of ongemak) kan namelijk op termijn aangeleerd gedrag worden. Dat betekent dat de lichamelijke oorzaak al verdwenen is maar het gedrag nog wel gehandhaafd wordt. Waarschijnlijk overbodig om te zeggen dat dit de lastigste problemen zijn om op te lossen.

a. Rijtechnische problemen
WimbledonRijtechnische problemen zonder lichamelijke oorzaak hebben te maken met het verkeerd gebruik van rijtechniek of materiaal. Door het verkeerd gebruik van rijtechniek ontstaat er bij het paard een ernstige vorm van onduidelijkheid en verwarring. Vanuit de natuurlijke reactie van paarden is spanning hiervan het gevolg. Wordt de spanning te hoog dan zullen paarden te allen tijde proberen te (ont-) vluchten. Vanzelfsprekend ontstaat op deze manier ongewenst gedrag. Als een ruiter de reden van dit ongewenste gedrag niet herkent dan volgt een onterechte correctie of straf, die wederom niet door het paard wordt begrepen en eindigt in een absolute vorm van discommunicatie. Oplossingen zijn vaak te vinden in kleine veranderingen of aanpassingen in het geven van hulpen, het juist toepassen van beloning, of door een andere benadering. Hieronder valt ook het gebruik van materiaal, zoals de optoming van het paard, de uitrusting van de ruiter en het gebruik/misbruik van diverse hulpmiddelen.

b. Lichamelijke problemen
hoefsmid_probleemLichamelijke of fysieke problemen vallen ook onder de noemer: Technische problemen. Deze lichamelijke klachten komen helaas veel vaker voor dan we denken. Een lichamelijk probleem hoeft niet eens per se pijn te veroorzaken maar kan ook ongemak betekenen. Laten we ons blijven realiseren dat paarden niet ‘gemaakt’ zijn om ruiters te dragen. Alleen door vakkundige training kunnen we paarden leren om een ruiter te dragen! Veel rijtechnische problemen hebben hun oorsprong vanuit een lichamelijk ongemak.

Los van de rijtechnische problemen als gevolg van fysieke klachten, kun je denken aan problemen die het gevolg zijn van een slechte algemene gezondheid van een paard. Lastig feit is dat we bij paarden pijn of ongemak moeilijk kunnen herkennen, dit is een rechtstreeks gevolg van het natuurlijke gedrag van paarden. Het zwakste dier valt nu eenmaal als eerste ten prooi aan een roofdier. Heeft een paard echter ongemak of pijn dan moet deze oorzaak eerst worden verholpen voordat we ook maar kunnen denken aan gedragsverandering of specifieke training.
De eerste stap op weg naar de oplossing moet dus worden gezocht in het medische circuit. Voor deze probleemgevallen werken wij samen met de kliniek van holistisch dierenarts Eric Laarakker Den Hoek. In deze gevallen is medische behandeling noodzaak voordat we de training kunnen aanpassen.

Wil je meer leren over probleemgedrag, de oorzaken hiervan en mogelijke oplossingen? Klik dan hier –>

Scroll naar top

FSA komt naar je toe!

Vanaf september gaan we de Niveau 1 instructeurs-opleiding geven op 6 externe locaties. Er is dus altijd een plek bij jou in de buurt! Als je onderstaand formulier invult sturen we je de specifieke informatie persoonlijk toe.

Meer informatie?

Freestyle Academy draait op SYS Platform SYS Platform - Platform voor Coaches & Opleiders